Ciągle w dal - Bo bez pasji tylko wegetujesz. : Rumunia

Wstęp

Czas na pierwszy z obiecanych artykułów - dziś zajmiemy się krajem, który jako cel wojaży, jest niedoceniony i w opinii wielu uchodzi za brzydki, biedny i zacofany. Rzeczywistość jest tak daleka od obrazu, który utkwił w głowach polaków, że zasługuje na sprostowanie. Mówi się, że podróżowanie to moment, w którym dowiadujesz się, że wszytko co słyszałeś o danym kraju, jest nieprawdą. I ja się o tym przekonałem: pod koniec maja, wyruszyłem na wyjazd naukowy do Rumunii i z całego serca polubiłem ten kraj i każdemu, mogę go polecić z czystym sumieniem.

Geografia

Rumunia znajduje się w Europie południowo-wschodniej, gdzie graniczy z 5 krajami (Węgry, Ukraina, Mołdawia, Bułgaria, Serbia). Kraj dzieli się na kilka regionów, o zróżnicowanej charakterystyce i ukształtowaniu terenu. Niemal 3/4 powierzchni kraju zajmuje górzysta Transylwania, znana również pod polską nazwą Siedmiogród. Od reszty kraju oddziela ją łuk Karpat. Góry te wcinają się w kraj od strony Ukrainy, ciągnąc się kilkaset kilometrów na południe, oddzielając tym samym Transylwanię od pofalowanej Mołdawii (nie mylić z krajem położonym obok). W okolicach miasta Buzău zakręcają ostro na zachód i ciągną się przez ok. 500 km, aż do tzw. Żelaznych Wrót, gdzie znajduje się malowniczy przełom Dunaju. Tam też się kończą.

Mapa fizyczna Rumunii.

To właśnie ta, południowa część Karpat jest najwyższa i w paśmie Alp Fogaraskich, kryje najwyższy szczyt Rumunii - Moldoveanu (2547 m n.p.m.), będący również, najwyższym szczytem całych Karpat, położonym poza Tatrami.

Góry Retezatu - piękno południowych Karpat (z: wikipedia.pl)

Vărful Moldoveanu (2547 m n.p.m.)

Pomiędzy Karpatami a stanowiącym naturalną, południową granicę Dunajem, rozciąga się niz. Wołoska. To najgęściej zaludniony region kraju. Tu znajduje się stolica - Bukareszt.
Na wschodzie Dunaj odkleja się od granicy i odcina wyżynną Dobrudżę od płaskiej jak stół niziny. Jest to region nadmorski - tu, nad Morzem Czarnym znajduje się jeden z największych portów tego akwenu - miasto Constanța. Na północnym krańcu Dobrudży, ujście ma Dunaj - rozlewa się w gigantyczną deltę, tworząc jedne z największych terenów podmokłych w Europie.

Wyżynna Transylwania - widok na miasto Cluj Napoca.

Płaska jak stół niz. Wołoska, kontrastuje z resztą kraju.

Nieco bardziej pofalowana Dobrudża.

Starówka w Bukareszcie.

Pałac parlamentu (rum. Palatul parlamentului) - rumuński parlament w Bukareszcie. Jest jednym z największych budynków na świecie.

Ja i Morze Czarne.

Historia

Rumunia ma niezwykle barwną i starożytną historię. W II w. p.n.e. zamieszkiwali ją Dakowie, wojowniczy lud. Dacja została podbita w 106 r. p.n.e. przez cesarza Trajana i tym samym włączona do cesarstwa rzymskiego.

Rumuni są dumni ze swego pochodzenia.

We wczesnym średniowieczny, dzięki działalności misyjnej Cyryla i Metodego, miejscowa ludność przyjęła chrześcijaństwo w obrządku wschodnim.

X wiek to ważny moment w historii Transylwanii - wtedy zostaje ona wcielona do Królestwa Węgier, przez ówczesnego króla Stefana I Świętego. Aby umocnić granicę i stworzyć silną strukturę państwową, Węgrzy sprowadzają tu w XIII w. osadników niemieckich. To oni zakładają siedem grodów - stąd Siedmiogród.

Transylwania przechodziła z rąk do rąk, będąc raz częścią Węgier, raz Imperium Osmańskiego. To stąd pochodził Stefan Batory. W 1668 roku Transylwania wróciła do Węgrów, jako część posiadłości Habsburgów.

Starówka Braszowa - stolicy Transylwanii.

W międzyczasie zostaje założone ks. Wołoskie i ks. Mołdawskie. Te dwa rejony jednoczą się, pod koroną jednego króla, Aleksandra Jana Cusy, w 1859 roku. Narodziło się królestwo Rumunii.

W I wojnie światowej opowiedziała się po stronie ententy. Po wygranej wojnie, 1 grudnia 1918 roku ogłoszono republikę.

4 grudnia 1920, na mocy traktatu w Trianon, Transylwania została przyłączona do Rumunii. Po drugiej wojnie światowej Rumunia weszła w skład bloku wschodniego. W 1965 roku do władzy dochodzi Nicolae Ceaușescu. Trwają czystki i represję dokonywane przez tajną policję polityczną - Securitate - największą tego typu jednostkę, w krajach bloku wschodniego.

Nicole Ceausescu - jeden z największych zbrodniarzy ery komunistycznej.

Trasa Transfogarska - "duma" rządu Ceaucescu i miejsce kaźni, setek robotników. Cichy pomnik ofiar reżimu.

Zbrodniarz zostaje rozstrzelany wraz z żoną w 1989 r.

W 2004 roku Rumunia weszła do NATO, a w 2007 do UE. Nie jest w strefie Schengen, ale granicę przekroczyć można na dowód.

Ludzie

Rumunia jest domem dla ponad 20 milionów ludzi. Kim są mieszkańcy tego karpackiego kraju? Na terenie tym mieszka kilka nacji. Najliczniejszą są oczywiście Rumuni, którzy wbrew powszechnej opinii mają jasną skórę i pod wieloma względami przypominają Polaków. Jeśli miałbym określić ten naród jednym zdaniem, powiedziałbym, że są oni mieszanką śródziemnomorskiej nonszalancji i słowiańskiej ułańskiej fantazji.

Tradycyjna rumuńska Ciorba - czyli zupa ;).

Drugim po Rumunach, najliczniejszym narodem są Węgrzy. Zamieszkują oni głównie swoją ojczyznę - Transylwanię - która to była częścią Węgier, aż do 1920, kiedy to na mocy traktatu z Trianon została przyłączona do Rumunii.

Współcześnie za odłam narodu węgierskiego, uznaje się Szeklerów - węgierskojęzycznych górali, zamieszkujących północny Siedmiogród.

Rumuni w tradycyjnych strojach. (źródło: http://unirea.org.au/images/3565513669_a1834c0e81_z.jpg)

Trzecim narodem są Romowie, którzy niestety przez szalejącą biedę i powszechny brak chęci do uczciwej pracy, wyrabiają dość kontrowersyjną opinię Rumunii - z tego względu nie są lubiani w kraju. Jest ich jednak mniej, niż się spodziewałem. Tworzą raczej zamknięte enklawy i nie ma ich dużo w centrach wielkich miast. Smutnym widokiem są natomiast żebrzące dzieci.

W niektórych wsiach można spotkać pobudowane przez cyganów pałace. (źródło: http://kolumber.pl/)

Zdecydowana większość mieszkańców Rumunii wyznaje prawosławie.

Język

Językiem urzędowym jest oczywiście Rumuński. Należy on do grupy języków romańskich i wywodzi się wprost z łaciny. Ze względu na położenie geopolityczne, obecne są wpływy języków słowiańskich i węgierszczyzny, Ta ostatnia jest obecna w Transylwanii, gdzie stanowi drugi język.

A oto krótkie rozmówki polsko-rumuńskie:

Tak	Da
Nie	Nu
Nie rozumiem	Nu inteleg
Dzień dobry!	Bună dimineața!
Dowidzenia!	La revedere!
Dziękuję!	Mulțumesc! / Merci!
Przepraszam!	Scuzați. / Pardon.
Jestem Polakiem	Sunt Polonez.
Kocham cię!	Te iubesc!
Na zdrowie!	Noroc!
Dobranoc!	Noapte bună.

Podsumowanie

Rumunia to piękny, lecz na swój sposób dziki kraj. Na pewno wiele się zmieniło przez ostatnie 8 lat członkostwa Rumunii w UE. Gospodarka rozwija się prężnie, a odwiedzone przeze mnie instytuty naukowe, liczą się w Europie. Co roku Rumunię odwiedza prawie 2 mln. turystów. Wiem co ich przyciąga: malownicze starówki, średniowieczne zamki, przepiękna przyroda. Rumunia to miejsce, gdzie swoista egzotyka miesza się ze swojskimi klimatami. Choć to kraj romański, to nie sposób oprzeć się wrażeniu słowiańskości.

Tegoroczny wyjazd był dla mnie swego rodzaju rekonesansem. Wrócę tam, aby schodzić południowe Karpaty ;).

Tymczasem w przeciągu najbliższych dwóch tygodni spodziewajcie się suplementu do tego artykułu, gdzie rozprawię się z legendą Draculi ;)